امروزه با سرعت پیشرفت عصر دیجیتال، اقتصاد بر این بستر جذاب هم از قافله جا نمانده است و در واقع این نوع تجارت را یک اقتصاد مبتنی بر فناوری‌های محاسبات دیجیتال می‌توان اشاره داشت.

به گزارش خبرنگار زریوار خبر به نقل از کردتودی، برای اقتصاد دیجیتالی همچنین این مفهوم به‌عنوان «انجام‌دادن فعالیت‌های اقتصادی از طریق بازارهایی مبتنی بر اینترنت و شبکهٔ گستردهٔ جهانی» نیز در نظر گرفته شده است، اقتصاد بر پایه دیجیتال یک مفهوم گسترده دارد و به تحولات و تغییراتی در ساختار و رویه‌های اقتصادی اشاره دارد که ناشی از پیشرفت فناوری‌های دیجیتالی و اینترنت است.

در این سیستم، فناوری‌های دیجیتالی نقش اساسی را در ایجاد، توسعه و اداره فعالیت‌های اقتصادی بازی می‌کنند و به‌عنوان محور اصلی برای تبادل اطلاعات، تجارت الکترونیکی، ارتباطات و ایجاد ارزش به کار می‌روند، در این انقلاب صنعتی، توسعه دسترسی به فناوری از یک حوزهٔ جغرافیایی یا یک‌طبقه اجتماعی خاص فراتر رفته و به جزء جدایی‌ناپذیر زندگی تبدیل شده است.

یادگیری ماشین و یا بهتر است بگویم هوش مصنوعی، این روزها در زندگی بشر پیوند بیشتری خورده است و روزبه‌روز نیز روندی روبه‌توسعه دارد، اقتصاد دیجیتال در واقع فناوری دیگری از ابزاری برای خلق سیستم نیست و خود، خالق سیستم های جدید است و در آن کسب‌وکار و فناوری، لازم و ملزوم یکدیگرند و وابستگی بشر به فناوری به بالاترین حد رسیده است.

در این اقتصاد محصولات و خدمات تحت‌تأثیر سونامی دیجیتالی‌شدن قرار دارند، دیجیتالی‌شدنی که نه‌تنها به معنی ظهور کالاها و خدمات جدید دیجیتالی است؛ بلکه غالب کالاها و خدمات سنتی که پیش‌ازاین غیردیجیتالی ارائه می‌شد نیز در این اقتصاد به‌مرور تحت‌تأثیر فناوری‌ها قرار خواهند گرفت.

در ایران تجارت الکترونیک شامل خریدوفروش، بازاریابی و خدمت‌رسانی برای محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق اینترنت و سایر شبکه‌ها است، کمسیون اروپا تجارت الکترونیک را مبتنی بر پردازش و انتقال الکترونیکی داده‌ها، شامل متن، صدا و تصویر تعریف می‌کند.

تجارت الکترونیک فعالیت‌های گوناگونی از قبیل مبادلهٔ الکترونیکی کالاها و خدمات، تحویل فوری مطالب دیجیتال، انتقال الکترونیکی وجوه، مبادله الکترونیکی سهام، بارنامه الکترونیکی، طرح‌های تجاری، طراحی و مهندسی مشترک، منبع‌یابی، خریدهای دولتی، بازاریابی مستقیم و خدمات بعد از فروش را در بر می‌گیرد.

از مزایای تجارت الکترونیک می‌توان به سطح خرد اقتصادی، استفاده از تجارت الکترونیک، صرفه‌جویی در هزینه، کاهش هزینه مبادلاتی، افزایش کارایی، تغییر فرایندهای مدیریت و تأسیس بنگاه‌های اقتصادی، کاهش هزینه کاوش، دسترسی بیشتر و راحت‌تر به اطلاعات، تعدیل قدرت بین تولیدکننده و مصرف‌کننده، کاهش محدودیت ورود به بازار، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری اشاره داشت.

در این نوع اقتصاد، رشد تجارت، فروش، درآمد و سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد، انعقاد قراردادهای چندجانبه تجاری، صنعتی و اقتصادی سهل‌تر می‌شود، استفاده از تجارت الکترونیک می‌تواند کشورها را تا حد زیادی از قراردادهای دوجانبه بی‌نیاز و امکان انعقاد قراردادهای چندجانبه را فراهم کند.

این امر، علاوه بر اینکه پایداری و ثبات خاصی را به قراردادها و موافقت‌نامه‌های منعقد شده می‌بخشد، موجب کاهش هزینه‌ها و مخارج زائدی خواهد شد که در قراردادهای دوجانبه یا تک‌به‌تک کشورهای جهان صرف می‌شود، استفاده از تجارت الکترونیکی زمینه را برای شناسایی صحیح و واقعی مزیت‌های نسبی فراهم می‌آورد، ایران در شمار کشورهای دارای منابع و ذخایر فراوان و کم‌نظیر است، ذخایر عظیم نفت و گاز و معادن آهن، روی، مس، آلومینیوم و اراضی وسیع و حاصلخیز، سواحل طولانی، مناطق دریایی سرشار از آبزیان، ظرفیت‌های بالقـوه گردشگری، نیروی انسانی ارزان و بسیاری دیگر ازاین‌قبیل، نعمت‌هایی هستند که در کشور ما وجود دارد.

اما باید به این نکته توجه داشت، اوج تحریم‌های حوزه دیجیتال، جوانان این مرزوبوم با استفاده از توان فنی داخلی به تکمیل و بومی‌سازی نقشه هوشمند کشور، خدمات ابری، رفع باگ‌های نرم‌افزاری، غلبه بر تحریم‌های شرکت‌های آمریکایی در خصوص مسدودسازی نرم‌افزارهای شرکت‌های فعال مبادرت ورزیدند.

اما کشور ما نسبت به دیجیتال کردن اقتصاد از کشورهای پیشرفته عقب است؛ بنابراین امکان ایجاد اشتغال و بهره‌وری حداکثری از اقتصاد دیجیتال در ایران بسیار زیاد است، نکتهٔ مهم دیگر بحث قانون‌گذاری و رگولاتوری در زمینه اقتصاد دیجیتال است؛ این مسئله همواره از مشکلات اساسی کارآفرینی و تولید در کشور محسوب می‌شده است لکن با ضریبی چندبرابری در خصوص فعالین اقتصاد دیجیتال و استارت‌آپ‌ها قابل‌لمس است.

رهبران دیجیتال، می‌توانند سازمان خود را در عصر دیجیتال به بهترین شکل هدایت کنند.

یادداشت : شهرام سبزی‌خانی